czwartek, 15 września 2016

The Casual Vacancy/ Trafny Wybór

Książka napisana przez J.K. Rowling, wydana w 2012 roku, nie ma nic wspólnego z magią ani czarodziejami, znanymi z historii o Harrym Potterze. Opowiada o, na pozór, idyllicznym angielskim miasteczku Pagford, gdzie bogaci walczą z biednymi, młodzież z nauczycielami, a żony z mężami. Wszystkich bohaterów w jakiś sposób dotyka śmierć radnego Barry'ego Fairbrothera i rozpoczyna się walka o jego pusty stołek w Radzie Miasta.

Na pozór książka może wydawać się nudna, opowiadając o małomiasteczkowej społeczności i o wyborach do Rady, ale nic bardziej mylnego. Historia, która rozgrywa się na naszych oczach jest niejako tłem, na którym Rowling kreśli swoich bohaterów - i robi to cholernie dobrze. Nie spodziewałam się, że przedstawienie postaci, ich motywów, charakteru, wad i zalet może być bardziej wciągające niż sama historia.

Nie można pisać o tej książce nie charakteryzując jej bohaterów i ich relacji. Cała magia tej książki polega na tym w jaki sposób Rowling prowadzi narrację - płynnie, przechodząc z jednego bohatera na drugiego. Dawkuje informacje o ich życiu, odwołuje się do ich wspomnień i przeszłości, która ma tak ogromny wpływ na to jacy są i kim się stalo.

#Spoilers# 


Jako pierwszych poznajemy Barry'ego i Mary. Niewiele o nich wiemy, ale to od tych dwóch osób rozpoczyna się cała siatka zależności pomiędzy mieszkańcami Pagford.
Świadkami śmierci Barryego jest Samantha i Miles Millison. Gdy Miles informuje o zdarzeniu swojego ojca Howarda, Rowling kreśli pierwsze zależności międzypersonalne. Howard zasiada w Radzie miasteczka, i cieszy się ze śmierci Barry'ego. W politycznym konflikcie dotyczącym dzielnicy Fields, powstałej na granicy Pagford i sąsiedniej gminy Yarvil, obaj Panowie stali po przeciwnych stronach. Howard stwierdził, że teraz sprawa jest załatwiona, bo skoro zwolniło się miejsce w radzie, należy umieścić w niej swojego człowieka [czyli swojego syna], by ten głosował zgodnie z poglądami ojca.

Tak rysuje się główna oś fabularna, ale nie dajcie się zwieść, bo to dopiero początek. Stopniowo Autorka wprowadza do książki kolejnych bohaterów, których losy i interesy się ze sobą łączą.

Zacznijmy od głowy rodziny Mollisonów - Howarda. Członek Rady, szanowany mieszkaniec Pagford, współwłaściciel delikatesów, które prowadzi wspólnie z wdową Mureen. Jego żona Shirley to typowa angielska dama. Chełpi się statusem swoim i swojego męża w społeczności miasteczka. Żyje w jego cieniu, więc aby poczuć się ważną i potrzebną, zajmuje w Radzie stanowisko sekretarza oraz administratora strony internetowej Rady, oraz jest wolontariuszką w szpitalu. Rowling doskonale ukazała jej dwulicowość i zakłamanie.

Miles Mollison nie potrafi niczego odmówić rodzicom, co jest ciągłym powodem do kąśliwych uwag ze strony jego żony Samanthy. Sam ma butik z bielizną, który nie jest tak rentowny jak sklep teścia. Nieszczęśliwa w małżeństwie, tęskniąca do życia, którego nigdy nie miała z powodu wczesnego zajścia w ciążę, często zagląda do kieliszka z winem i obrzuca wszystkich sarkastycznymi uwagami, soczyście przy tym przeklinając. Nie da jej się nie lubić :D

Tessa Wall jest szkolnym pedagogiem i żoną wicedyrektora szkoły, Collina. Kobieta bardzo ciepła i chętna do pomocy. Niestety życie jej nie rozpieszcza, gdyż musi być podporą dla swojego chorego na nerwicę natręctw męża, oraz syna Stuart'a, zwanego Fats'em. Sama często potrzebująca wsparcia, zmuszona jest dźwigać ten ciężar sama. Jako szkolny pedagog pomaga trudnej młodzieży, takiej jak Krystal.

Mimo, że książka nie ma głównego bohatera, bo wszyscy odgrywają w tu ważną rolę, wiele wątków splata się właśnie z Krystal Weedon i jej rodziną. Mieszka w Fields, biednej dzielnicy, o którą toczą się walki w Radzie, razem z matką Terri i braciszkiem Robbiem. Szesnastolatka musiała szybko wydorośleć i przejąć obowiązki uzależnionej od heroiny matki, i opiekować się braciszkiem i walczyć, aby opieka społeczna go nie zabrała.

Kay Bawden, pracownica opieki społecznej, zostaje przydzielona do rodziny Weedonów, zastępując chorą koleżankę. Przyjechała do Pagford ze swoją córką Gaią, która nienawidzi matki, która w pogoni za miłością do poznanego przelotnie na imprezie Gavina Hughes'a, przyjaciela Barry'ego, wyjechała z Londynu do zapadłej dziury jaką jest Pagford. Gavin nie odwzajemniał jednak uczuć Kay Boi się zaangażować, ale nie wie jak ma dać jej to do zrozumienia, i coraz bardziej brnie w bagno zobowiązań. 

Kolejną przyjaciółką zmarłego Radnego jest Parminder Jawanda, lekarka indyjskiego pochodzenia, która również zasiada w Radzie Pagford. Ma przystojnego męża Vikrama, Kardiologa [do którego wzdycha Samantha Mollison] i 2 córki i 1 syna. Najmłodsza z córek, Sukhvinder jest uważana przez matkę za porażkę. Czująca tę nieakceptację ze strony matki oraz szykanowana w szkole [głównie przez Fats'a Walla] Sooks pod osłoną nocy tnie swoje przedramię żyletką, ukrywaną w pluszowym króliku. 

Andrew "Arf" Price, najlepszy przyjaciel Fats'a, także odegra w historii znaczącą rolę. Przepełniona nienawiścią ofiara przemocy domowej ze storny ojca Simona, podejmuje szereg działań, żeby przeszkodzić ojcu w pomyśle kandydowania do Rady, bojąc się ojciec ich ośmieszy, oraz ukarać za nękanie rodziny. Arf kocha się w dziewczynie z Londynu, Gai, kra od niedawna chodzi do jego szkoły. 

Stuart "Fats" Wall, adoptowany syn dyrektora i szkolnej pedagog. Nienawidzi swoich rodziców, zarzucając im nieautentyczność. Ironia jednak polega na tym, że sam nie jest autentyczny. To jak go widza ludzie to gra pozorów. Łączy go seksualny związek z Krystal. Podoba mu się, bo jest autentyczna - jest sobą i niczego nie udaje.

I w końcu Barry Fairbrother. Mimo, że umiera na samym początku opowieści, dowiadujemy się o nim całkiem dużo ze wspomnień wszystkich wymienionych. Część go nienawidziła, część kochała, albo się z nim przyjaźniła. Trener żeńskiej drużyny wioślarskiej, do której zwerbował Krystal. Próbował jej pomóc, walczył o jej dzienicę, i o to, by nie zamknięto ośrodka odwykowego, w którym leczyła się jej matka. Jego żona Mary miała do niego żal, że więcej czasu poświęcał Krystal i sprawie Fields, niż jej i ich dzieciom. 


Koniec spoilerów!

Jak to bywa podczas wyborów "wszystkie chwyty dozwolone", więc osoby chcące zaszkodzić kandydującym na wolne miejsce po Barrym, chwytają się każdej możliwości. Na jaw wypływają ciemne sekrety mieszkańców miasteczka, skutecznie mącąc w ich życiu. W tle zażyłej walki politycznej rozgrywają się również ludzkie tragedie, które na koniec zdają się nieco jednoczyć mieszkańców, mimo ich różnicy poglądów.

Podsumowując, książka zaskakuje i długo pozostaje w pamięci. Tak doskonale zarysowane sylwetki bohaterów pozwalają ich polubić, znienawidzić lub po prostu zrozumieć ich motywy, nawet jeśli nie wydają się być dobre czy właściwe. Każdy skutek ma swoją przyczynę. Życiowe doświadczenia determinują nasze późniejsze zachowanie i decyzje. 

Książka pokazuje przemoc, zarówno domową, jak i seksualną, obnaża ludzkie przywary i słabości. Pokazuje, że nawet dobra osoba popełnia w życiu błędy, że pozory mylą, i ktoś uchodzący za wzór do naśladowania, może być dwulicowy i manipulować otoczeniem. Że bieda może sprowadzić na złą drogę, a patologia odciska piętno na młodej dziewczynie w taki sposób, że mimo prób zmiany, ta nie jest w stanie nic zrobić. Po skończonej książce długo myśli się o tych wszystkich historiach, które się zazębiają, jedna ma wpływ na drugą. O tym, że to, kogo spotykamy na naszej drodze ma znaczący wpływ na to jakimi ludźmi się stajemy. 


Na podstawie książki w 2015 roku powstał serial BBC o tym samym tytule.

  • Ocena: 5/5 
 

Brak komentarzy: